Tayland Mutfagi / Thai Food videolari

Tayland mutfağı

Tayland mutfağı , Tayland'ın milli mutfağıdır. Birden fazla Güneydoğu Asya geleneğini harmanlamıştır ve hafif hazırlanmış, güçlü aromatik unsurlar ihtiva eden yemekleriyle tanınır. Tayland mutfağında baharatlar çok yaygın kullanılmaktadır. Diğer Asya mutfaklarında olduğu gibi Taylandlı şefler de yemeklerde denge, detay ve çeşitliliğe çok önem verirler. Tayland yemeklerinde, her bir yemekte ya da tüm sofrada, ekşi, tatlı, tuzlu ve acı olmak üzere dört ana lezzetin dengesi gözetilir .

Yöresel mutfaklar ve dış etkiler

Tayland mutfağı, herbiri benzer yiyecekler içeren ya da kuzeybatıda Burma, kuzeyde Çin'in Yunnan bölgesi ve Laos, doğuda Vietnam ve Kamboçya, batıda Malezya mutfağından derlenen yemekler ihtiva eden ve Kuzey Tayland, Kuzeydoğu (ya da Isan), Orta Tayland ve Güney Tayland olmak üzere ülkenin dört ana bölgesine karşılık gelen dört yerel mutfaktan oluşur.  Bu dört yerel mutfağa ek olarak bir de kökleri çokkültürlü Ayutthaya Krallığı 'na (M.S. 1351–1767) dayanan bir Tayland Kraliyet Mutfağı vardır. İnceliği, pişirme teknikleri ve kullanılan malzemeler Orta Taylanda'daki düzlük bölge mutfağından yoğun olarak etkilenmiştir. M.S. 17nci yüzyıl ve sonrasındaki batılı etkiler foi thong ve sangkhaya gibi yemeklerin ortaya çıkmasına neden olmuştur.
Tayland Mutfağı ile komşu ülkelerin mutfakları ve yemek ile ilgili gelenekleri yüzyıllar boyunca karşılıklı olarak bir etkileşim içinde olmuşlardır. Bölgesel farklılıklar genelde sınırlarının iki yakasında benzer coğrafya klima ve etnisiteye sahip komşu eyaletleri birbiriyle ilintilendirir. Örneğin güney Tayland yemeklerinde hindistan cevizi sütü ve taze zerdeçal kullanılırken kuzeydoğu yemeklerinde genellikle Misket limonu suyu kullanılır. Kuzeydoğu Tayland (Isan) mutfağı Güney Laos mutfağıyla benzerlik göstermesine rağmen Kuzey Tayland mutfağı Kuzey Laos mutfağıyla ve Burma'daki Shan eyaleti mutfağı ile pek çok ortak yemeğe sahiptir. Tayland'da yenen popüler yemeklerin pek çoğu Çin kökenli Tayland'lıların çoğunluğunu oluşturan "Teochew" halkı tarafından tanıtılmış Çin kökenli yemeklerdir. Bunlara örnek olarak Chok (pirinç peltesi), Kuai-tiao rat na (kızarmış pirinş eriştesi) ve Khao kha mu (pirinçli domuz kapama) gösterilebilir. Çinliler ayrıca çin tavası kullanımını, tavada ve kızgın yağda pişirme tekniklerini, erişte yi, istridye sosu ve soya fasulyesi ürünlerini de Tayland'a getirmişlerdir. Kaeng kari (sarı köri) ve Kaeng matsaman (massaman körisi) gibi yemekler Hint ve İran mutfaklarından Tayland'a uyarlanan yemeklerdir.

Dunya ulkelerinde taninma

Tayland mutfağı ancak 1960'lardan sonra bir turistik cazibe merkezi olması ve Vietnam Savaşı döneminde Amerikan askerlerinin bölgeye gelmesi ile birlikte uluslararası düzeyde tanınır hale gelmiştir. Öncesinde çok sayıda batılı tarafından tecrübe edilmemiş bir mutfaktı.

İtalyan mutfağı, Fransız mutfağı ve Çin mutfağından sonra Tayland mutfağının dördüncü bilinen mutfak olduğunu bilinir .

Servis

Tayland yemekleri eğer tek başına yeniliyorsa tek tabaktan ibarettir, ya da yanında ortadan herkesçe paylaşılan pirinç (Taylandca khao) ile birlikte servis edilir. Masada konuklar olduğunda daha fazla çeşit servis edilmesi adettendir.
Geleneksel olarak yere serili hasır ya da kilimler üzerinde oturulup sağ elle yemek adettir. Günümüzde kaşık ya da çatal daha yaygın kullanılmaktadır. Kral Mongkut, Rama IV dönemindeki batılılaşma akımı ile masa ve sandalyeler kullanılmaya başlamıştır. Çatal ve kaşık ilk kez 1897 yılında yaptığı bir Avrupa turundan dönüşünde Kral Chulalongkorn tarafından kullanılmıştır. Sol elle kullanılan çatal ile sağ eldeki kaşığa yemek doldurulur ve yemek kaşıkla ağza gönderilir. Çorba için bazen geleneksel seramik kaşıklar kullanılır. Masada genellikle bıçak bulunmaz. Yemek çubukları erişteli çorbalar dışında kullanılmaz.
Kuzey ve Kuzeydoğu Tayland'daki dağ kabilelerinde pirinci yenilebilir toplar halinde servis etmek ve diğer yemeklere batırılarak yenmesi geleneği vardır. Taylandlı Müslümanlar çoğunlukla sadece sağ elleriyle yemek yerler.

Tayland yemekleri çoğunlukla nam chim denilen çeşitli soslar ve çeşnilerle servis edilir. Bunlara örnek olarak phrik nam pla/nam pla phrik (balık sosu, limon suyu, kıyılmış acı kırmızı biber ve sarımsak), kurutulmuş pul acı biber, tatlı kırmızı biber sosu, pirinç sirkesi içinde kıyılmış acı biber, sriracha sosu, ya da baharatlı acı biber sosu(nam phrik) gösterilebilir. Çoğu Tayland restoranında yemeğin yanında müşterilere, masalarda küçük kaseler içinde çoğunlukla şeker de ihtiva eden çeşniler sunulur. Khao kha mu (pirinç ile sunulan soya soslu domuz paçası) gibi bazı yemeklerle birlikte ilave olarak Tayland acı biberi ve çiğ sarımsak ta servis edilir. Acılı yemeklerden sonra ağzı ferahlatmak için zaman zaman salatalık yenilir. Tek tabakta sunulan yemeklerin yanında garnitür sıklıkla bulunur. Yassı pirinç, ıslak pirinç ya da khanom chin (Tayland pirinç eriştesi) baharatlı Tayland körisi ya da kızarmış yemeklerin yanında baharatı dengelemek için verilir.
Bir Tayland aile sofrasında normalde içeriği ve hazırlanma şekli birbiriyle uyumlu kontrast oluşturan birkaç kap yemek ile birlikte pirinç bulunur. Yemekler ve çorbalar bir arada servis edilir. Bir restoranda dört kişi için sunulan bir sofrada, örneğin, kuru kırmızı köri içinde balık (chuchi pla), içinde kuru karides, domates, yeşil fasulye ve yerfıstığı olan baharatlı bir yeşil papaya salatası (som tam thai), kızarmış tavuk kanadı dolması (pik kai sot sai thot), ızgara biftekli bir salata, soğan ile kereviz ya da taze nane (yam nuea yang), tavada baharatlı yüzyıllık yumurta ile kıtır kızarmış hint fesleğeni (khai yiao ma phat kraphao krop) ve hepsini dengelemek için deniz yosunu ve tofu katılmış baharatsız bir çorba (tom chuet taohu kap sarai) bulunabilir.